استفاده از نقشه‌های مفهومی متنوع در آموزش مباحث درس مطالعات اجتماعی، نقش زیادی در سازمان‌دهی بهتر مطالب و مفاهیم توسط معلم برای تسهیل یادگیری دانش‌آموزان خواهد داشت. با توجه به نقش مؤثر نرم‌افزارهای آموزشی و کاربردی در فرایند یادگیری و با توجه به مبانی سند تحول بنیادین ازجمله راهبرد کلان: بهره‌مندی هوشمندانه از فناوری‌های نوین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی مبتنی بر نظام معیار اسلامی (هدف‌های کلان 1، 2، 3، 5 و 7)1، در این نوشتار نحوه، طراحی آسان نقشه‌های مفهومی متنوع، تعاملی و خلاق به کمک یک نرم‌افزار مناسب ارائه شده است.
نرم‌افزار «مایند مپل»۲طراحی نقشه‌های مفهومی به کمک این نرم‌افزار، نسبت به حالت‌های دیگر، ازجمله روی کاغذ یا وایت برد، مزایای جدی دارد که در ادامه به این مزایا و ویژگی‌های آن اشاره می‌شود:
۱. در آغاز کار با برنامه، می‌توان از قالب‌ها و الگوهای آماده برنامه برای طراحی نقشه‌های مفهومی استفاده کرد که تنوع زیادی دارند و سپس مفاهیم را در آن نقشه‌ها تغییر داد و به کاربرد (تصویرهای ۱ و ۲)
برای نمونه در تصویر ۲، مفهوم اصلی موردنظر در مرکز نقشه نوشته می‌شود و سپس بر اساس نیاز آن را تکمیل می‌کنند.۲. ویژگی بسیار مهم نرم‌افزار این است که به‌آسانی و فقط با کلیک چپ می‌توان در هر نقطه از نقشه ارتباطات لازم را برای مفاهیم رسم کرد. برای مثال، در تصویر ۳ ابتدا یک قالب آماده نقشه مفهومی، را وارد می‌کنیم، و یا از طریق زبانه «Insert» عنوان را در صفحه وارد می‌کنیم و سپس با کلیک چپ و با عمل کشیدن از مرکز هر عنوان (نظام جهانی)، ارتباطات لازم را برای نقشه مفهومی خود رسم می‌کنیم.
بعد از نوشتن عنوان‌ها در نقشه مفهومی، می‌توان با کلیک راست روی عنوان‌ها تغییراتی مانند رنگ، اندازه قلم و...را اعمال کرد (تصویر ۴).
در ترسیم تعداد نقشه‌های مفهومی و عنوان‌ها و زیر عنوان‌ها محدودیتی وجود ندارد (تصویر ۵).
۳. و اما قابلیتی که به طراحی نقشه‌های مفهومی تعاملی و خلاق کمک می‌کند، امکان افزودن انواع فایل‌ها به نقشه مفهومی مانند: تصویر، فیلم، نرم‌افزار، صدا، یادداشت و... است. این کار را می‌توان از طریق کلیک راست روی هر مفهوم و یا از طریق زبانه Insert در بالای صفحه انجام داد (تصویر ۶).
بنابراین در هر بخش که فایل‌های فیلم، نرم‌افزار و... وجود دارند، با انتخاب آن‌ها روی نقشه مفهومی قابل‌مشاهده هستند. در پایان هم می‌توان از نقشه‌های مفهومی طراحی شده، در فرمت‌های متفاوت خروجی گرفت و استفاده کرد (تصویر ۷).
جمع‌بندی
نرم‌افزار معرفی‌شده در این مقاله، با داشتن امکانات و ابزارهای متنوع و تعاملی، ازجمله آسانی طراحی، امکان افزودن فایل‌های آموزشی فیلم، نرم‌افزار، تصویر و...، قالب‌های آماده، امکان تغییر نقشه مفهومی در هرلحظه، و...، به طراحی و ایجاد نقشه‌های مفهومی تعاملی و خلاق توسط معلم و دانش‌آموزان برای آموزش و یادگیری درس مطالعات اجتماعی کمک می‌کند.
پی‌نوشت‌ها۱. سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، آذر ماه ۱۳۹۰.
2 .MindMaple
توجه: دسترسی به نرم‌افزار مذکور از روش‌های زیر به‌آسانی امکان‌پذیر می‌باشد:۱. ایمیل نگارنده mus.sa92@yahoo.com۲. سایت محتواها و نرم‌افزارهای آموزشی و کاربردی
www.amuzeshikarbordi.sellfile....