گفت‌وگو با عزیز عذار، معلم زیست‌شناسی نقده
عزیز عذار در یک نگاه
عزیز عذار در شهریور سال 1351 در روستای گوران آباد قاضی شهرستان نقده، واقع در استان آذربایجان غربی متولد شد. دوره ابتدایی را در همان روستا و دوره‌های راهنمایی و دبیرستان را در شهرستان نقده به پایان رساند. در بهمن‌ماه 1376 در رشته دبیری زیست شناسی از دانشگاه محقق اردبیلی فارغ‌التحصیل شد و بلافاصله مشغول به تدریس در شهرستان بوکان و سپس در شهرستان نقده شد. در اسفند 1389 در رشته علوم گیاهی با گرایش اکولوژی و سیستماتیک از دانشگاه ارومیه فارغ‌التحصیل شد و بعد از آن نیز تا کنون مشغول تدریس در شهرستان نقده است. در سال 1392به عنوان معلم نمونه شهرستانی و در سال 1394 به عنوان معلم نمونه استانی انتخاب شد.
عزیز عذار هم‌اکنون علاوه بر تدریس مشغول تألیف کتاب‌های فلور گیاهی سولدوز، فون پرندگان سولدوز، راهنمای تالاب‌های سولدوز و اطلس تشریح مهره‌داران آزمایشگاه زیست‌شناسی است.
او از سال 1390 تا کنون با مجله رشد آموزش زیست‌شناسی همکاری دارد و تا کنون این نوشته‌ها از او در مجله چاپ شده است: تشریح چشم گاو، تشریح قلب گوسفند، پرندگان تالاب‌های سولدوز و تصاویر برخی گیاهان و قارچ‌های نقده. او هم‌چنین در اسفند 89 به همراه ژاله احمدی کتاب اطلس تشریح جانوری را تألیف کرده و نیز مقالاتی در همایش‌های ملی تنوع زیستی ارائه کرده است: بررسی جداگانه فلوریستیک گیاهی مناطق دره سلطان یعقوب، کوه قالات ماران، تالاب سولدوز، تالاب شورگل حسنلو، درختان و درختچه‌های سولدوز و گیاهان دارویی سولدوز.
همیشه دوربینم را همراه دارم تا از وقایع اطرافم فیلم و تصویر تهیه کنم
چند سال است که تجربه‌های آموزشی شما به صورت تجربه‌های تشریح جانوری و نیز عکاسی از طبیعت در مجله رشد آموزش زیست‌شناسی چاپ می‌شود. انتشار این آثار چه تأثیری روی خود شما و دانش‌آموزان‌تان داشته است؟
انتشار این آثار باعث شده است که در هرلحظه به فکر خلاقیت جدیدی باشم، چشم‌هایم را به روی محیط اطراف، به‌ویژه به جهان زنده بیشتر باز کنم. همیشه دوربینم را همراه دارم تا از وقایع اطرافم فیلم و تصویر تهیه کنم. این تحقیقات باعث شده‌اند که دانش‌آموزان نیز بیش از پیش به جانداران و محیط زیست‌شان علاقه‌مند شوند و یافته‌های علمی خود را برایم بیاورند. مثلاً، روزی یکی از دانش‌آموزان مشخصات قارچی را که پیدا کرده بود، برایم گفت و روز بعد با تعدادی قارچ مورچلا آمد . من نیز آن‌ها را به مرکز تحقیقات گیاه پزشکی کشور فرستادم تا به نام او در هرباریوم نگهداری شود . وقتی تصویری از نمونه او را با کد مربوطه در دبیرستان روی تابلو نصب کردیم، دانش‌آموزان آن‌قدر علاقه‌مند شده بودند که عکس هر نوع قارچی را که پیدا می‌کردند، می‌آوردند تا شناسایی کنم.
هر مقاله‌ام هم که چاپ می‌شود، تعدادی از همکاران پیام تبریک می‌فرستند.در حال حاضر همکاران و دانش‌آموزان دائماً در مورد پرندگان، گیاهان و موجودات زنده منطقه از من اطلاعات می‌خواهند. به علت چاپ مقاله پرندگان تالاب‌های نقده (در شماره ۹۶، پاییز ۱۳۹۳)، بسیاری علاقه‌مند به حفاظت و بازدید از تالاب‌ها شده‌اند و حتی از شهرهای دیگر نیز برای بازدید از تالاب‌ها به منطقه ما سفر می‌کنند.
آیا تا کنون پس از انتشار این تجربه‌ها از شما قدرشناسی شده است؟
بله؛ در محافل مختلف از این‌جانب قدردانی شده است. گاهی ارزش یک تشکر زبانی از هزاران هدیه مادی بیشتر است و احساس خوبی در فرد ایجاد می‌کند که با مادیات دنیوی قابل مقایسه نیست.
مشکل من فقط کمبود وقت بوده که تنها راه حل آن برنامه‌ریزی است
همه نوشته‌هایی که در مجله چاپ می‌شوند، پیش از چاپ باید ویرایش شوند. شما فرایند ویرایش نوشته‌های خودتان را چگونه می‌بینید؟ آیا مصداق‌هایی مثبت یا منفی در این باره دارید؟
ویرایش نوشته‌های مجله رشد آموزش زیست‌شناسی بسیار منطقی و مفید بوده است. به طور مثال، مقاله تشریح چشم گاو (شماره ۹۳، زمستان ۱۳۹۲) چند بار ویرایش شد و هر بار پس از هر ویرایش سردبیر محترم شخصاً آن را برایم ارسال می‌کردند که بعد ازبررسی تغییرات و تأیید بازپس می‌فرستادم. این مقاله سرانجام به صورت مقاله‌ای خوب و مناسب چاپ شد. مقاله پرندگان تالاب‌های نقده (شماره ۹۶، پاییز ۱۳۹۳) نیز قرار نبود مقاله شود، بلکه ابتدا تعدادی تصویر پیشنهادی برای چاپ در صفحات رنگی جلد مجله فرستاده بودم که با هم‌فکری و راهنمایی سردبیر محترم به مقاله‌ای تصویری تبدیل شد. جا دارد به‌ویژه از زحمات ایشان تقدیر و تشکر کنم.
چه توصیه‌هایی برای همکارانی دارید که می‌خواهند شما به فعالیت علمی - آموزشی بپردازند؟
به همکارانم توصیه می‌کنم از ارائه یافته‌هایشان، نگران نباشند و ترس به خود راه ندهند. قبل از اینکه تیغ جراحی را در دست بگیرند، خوب مطالعه کنند و همه حواس خود را متمرکز کارشان کنند؛ از کارهای خود فیلم و عکس بگیرند و سپس با بازبینی آن‌ها، اشکالات کار خود را در تشریح‌های بعدی برطرف کنند. با این روش مطالب جدید زیادی را خواهند یافت که با خواندن کتاب و مجله به‌دست نمی‌آورند. این‌جانب با اینکه بارها تشریح کرده‌ام، ولی با هر بار نکات جدیدی آموخته‌ام؛ مثل اینکه یک متن را چندین بار بخوانی؛ خواهید دید که هر بار نکات جدیدی می‌آموزی. دامنه علم زیست‌شناسی بسیار گسترده است، هرجا را بنگری نشانه‌ای از جانداران و آفریدگار آن‌ها می‌بینی؛ برگ هر گیاهی، بال هر حشره‌ای، پرواز هر پرنده‌ای مقاله‌ای است از عظمت خالق هستی.
چه مشکلاتی در برابر شما قرار داشته‌اند؟ چه راه حل‌هایی برای آن‌ها دارید؟
مشکل من فقط کمبود وقت بوده که تنها راه حل آن برنامه‌ریزی است. باید طوری برنامه‌ریزی کرد که به خانواده، شغل و تحقیقات وقت مناسب گذاشت. این سه مورد، مثلث موفقیت هر فرد در زندگی علمی است.
در حال حاضر همکاران و دانش‌آموزان دائماً در مورد پرندگان، گیاهان و موجودات زنده منطقه از من اطلاعات می‌خواهند