مشاهده تصاویر جالب میکروسکوپی همواره برای همه، به ویژه برای دانشآموزان جالب بوده است؛ اما میکروسکوپ همیشه همه جا در اختیار همه نیست.
میتوان با اندکی تلاش و مخارج اندک چند نوع میکروسکوپ در خانه یا در آزمایشگاه مدرسه ساخت و از آن استفاده کرد. ویژگی این نوع میکروسکوپهای خودساخته این است که علاوه بر اینکه به کارِ مشاهده اشیای ریز و میکروسکوپی میآیند، باعث پرورش و تقویت نوآوری و ابتکار نیز میشوند.با این دستورالعمل میتوانید با استفاده از یک دروبین وب و با هزینه اندک یک میکروسکوپ دیجیتال بسازید و با آن سلولهای بزرگ گیاهی و هستههای آنها را ببینید و از آنها عکس یا فیلم بگیرید.
در اینجا، نحوه ساختن یک میکروسکوپ دیجیتال مبتنی بر دوربین وب را با تصویر نشان و آموزش میدهیم تا دانشآموزان بتوانند ضمن کاوش در دنیای میکروسکوپی اطراف خود، اصول اولیه نور و شکلگیری تصویر را نیز بیاموزند.
میکروسکوپ ما از یک پایه گیرهدار، یک لوله پلاستیکی، یک عدسی (الف) و یک دوربین وب (ب) که به یک رایانه متصل میشود، تشکیل شده است. نمونه (ج) در زیر عدسی جای میگیرد و یک چراغ قوه (د) بر آن نور میتاباند. میتوان با تغییر طول لوله (هـ) آن را تنظیم کرد.میکروسکوپ از یک لوله پلاستیکی تشکیل شده است که یک عدسی به یک سر آن و یک دوربین وب که به رایانه متصل است، به سر دیگر آن وصل شدهاند.
میکروسکوپ را یک پایه با دو گیره نگهداری میکنند. نمونهای که میخواهیم مشاهده کنیم، در زیر عدسی میگذاریم و با یک چراغ قوه به آن نور میتابانیم. عدسی تصویر را روی دوربین وب متمرکز و دوربین تصویر را برای تجزیه و تحلیل به رایانه منتقل میکند. با تنظیم طول لوله یا موقعیت نسبی نمونه می توان تصویر را واضح کرد. شکل نمای کلی از این دستگاه را نشان میدهد.تفاوت اصلی میکروسکوپ دیجیتال و میکروسکوپ معمولی (آنالوگ) در این است که دانشآموزان میتوانند تصاویر دیجیتالی آن را ذخیره و تجزیه و تحلیل کنند و به راحتی با استفاده از نرمافزار مناسب، اندازهگیریهای کمی نیز انجام دهند.
علاوه بر این، در صورت محدود بودن منابع، میتوان خروجی میکروسکوپ دیجیتال را روی صفحه نمایش برای همه دانشآموزان نشان داد. سرانجام، میتوان با استفاده از میکروسکوپ دیجیتالی برای ساخت فیلم هم استفاده کرد و مناظری بینظیر از زندگی گیاهان و جانوران نمایش داد. ساخت این میکروسکوپ حدود یک ساعت طول می کشد و دانشآموزان 14 ساله به بالا شاید در یک گروه های کوچک می توانند آن را بسازندو میکروسکوپی بسازند که برای دانش آموزان در هر سنی مناسب است.
برای استفاده از این میکروسکوپ می توانید از دانش آموزان بخواهید چنین نمونه هایی را زیر میکروسکوپ بررسی کنند:
• پر ، مو ، پارچه یا لبههای پاره شده روزنامه
• کپکهای روی نان، میوه یا سبزیجات
• جانداران کوچک آبزی
• تشخیص موهای مختلف افراد بر اساس ضخامت آنها
• تشخیص موهای مختلف از جانوران مختلف براساس رنگ ، ضخامت یا موارد دیگر
همچنین میتوان از میکروسکوپ دیجیتال برای تعیین کمیت نمونههای میکروسکوپی استفاده کرد.
به عنوان مثال، دانش آموزان میتوانند تعدادی تصویر از مو بگیرند و قطر آنها را اندازه گیری و میانگین و انحراف معیار قطر مو را پیدا کنند و ببینند که آیا بین رنگ مو و ضخامت آن ارتباطی وجود دارد؟ انجام چنین بررسیهایی با میکروسکوپ آنالوگ بسیار مشکلتر است.
دانشآموزان با ساخت فیلم با کمک میکروسکوپ دیجیتال میتوانند آهنگ حرکت جانوران برکه را ثبت و الگوهای حرکت گونههای مختلف را با یکدیگر مقایسه کنند.در یک بازه زمانی طولانیتر حتی میتوانند رشد گیاهان را نیز مشاهده کنند. به عنوان مثال، میتوانند طی یک هفته ریشه گیاهی را در زیر میکروسکوپ بگذارند و با کمک نرمافزارهای رایانهای هر یک ساعت یک تصویر از آن را ثبت کنند و با استفاده از فیلم حاصل، منحنی رشد را ترسیم کنند.